CSDL Bài trích Báo - Tạp chí
chủ đề: Văn hóa
1 Sự tương đồng trong lễ hội, tín ngưỡng vòng đời cây lúa ở một số nước Đông Nam Á / Trương Thúy Trinh // Nghiên cứu Đông Nam Á .- 2022 .- 8 .- Tr. 72 - 82 .- 327
Nằm ở vị trí địa lý thuận lợi cho việc tiếp xúc với các nền văn hóa lớn trên thế giới, Đông Nam Á là khu vực đứng đầu về đa dạng tôn giảo. Tuy nhiên, ngay từ thời tiền sử, Đông Nam Ả sớm có một nền văn minh nông nghiệp lúa nước phát triển, nó là nhân tố mang lại sự tương đồng về văn hóa giữa các quốc gia trong khu vực, trong đó các lễ hội, tín ngưỡng vòng đời cây lúa trở thành một trong những truyền thống văn hóa mang đậm bản sắc Đồng Nam Á. Trên cơ sở trình bày một số lễ hội, tín ngưỡng chính gắn với vòng đời cây lúa trong truyền thống văn hóa ở các nước Đông Nam Á, bài viết nhằm làm rõ sự tương đồng của các lễ hội, tín ngưỡng này ở các nước qua một sổ đặc điểm: yếu tố nữ, biểu tượng Naga, tín ngưỡng đa thần, tín ngưỡng phồn thực, tính cộng đồng. Đồng thời đánh giá bước đầu về vai trò, vị trí của lễ hội, tín ngưỡng gắn với cây lúa trong đời sống xã hội ở các quốc gia Đông Nam Á. Bài viết cung cấp một cái nhìn tổng quan và là một gợi ý cho cóc nghiên cứu về vùng văn hóa, đặc biệt trong lĩnh vực lễ hội, tín ngưỡng nông nghiệp khu vực Đông Nam Á.
2 Văn hóa Java trong đời sống chính trị Indonesia / Phạm Thanh Tịnh, Hoàng Thị Mỹ Nhị // Nghiên cứu Đông Nam Á .- 2022 .- Số 11 .- Tr. 13-20 .- 781.6092
Trong bối cảnh toàn cầu hóa văn hóa hiện nay, văn hóa ngày càng ảnh hưởng lớn đối với toàn bộ xã hội, đặc biệt là tham gia vào đời sống chính trị đất nước. Java là nền văn hóa đặc trưng ở Indonesia và có vai trò lớn đối với đời sống chính trị quốc gia từ quả khứ đến hiện tại. Bài viết làm rõ ảnh hưởng của văn hóa Java đối với việc thiết lập, củng cố thể chế, hệ thống chính trị; giải quyết những vấn để an ninh, xung đột sắc tộc, tôn giáo; cố kết xã hội, bảo đảm sự thống nhất trong đa dạng của quốc gia và thúc đẩy dân chủ hóa đời sống chính trị. Từ đó, đảnh giá những mặt tích cực và hạn chế của các giá trị văn hóa Java khi tham gia vào hoạt động chính trị ở Indonesia. Đồng thời, bài viết đưa ra những dự bảo về xu hướng văn hóa Java trong thời gian tới.
3 Nghi lễ cưới hỏi truyền thống của người Thái ở Thái Lan / Hà Lê Huyền // Nghiên cứu Đông Nam Á .- 2022 .- Số 11 .- Tr. 62-71 .- 306.09 597
Nghi lễ vòng đời là một trong những hệ thống nghi lễ chính gắn liền với chu kỳ đời người từ khi sinh ra đến khi mất đi và “cưới hỏi” là một trong những nghi lễ vòng đời quan trọng đó của người Thái ở Thái Lan, phản ánh quy luật cuộc sống “trai lớn lấy vợ, gái lớn gả chồng” được diễn ra với những nghi thức để gia đình, dòng họ và cộng đồng ghi nhận sự kết hôn của đôi trai gái. Đây là hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian gắn liền với phong tục tập quản, phản ánh những đặc trưng cơ bản của nền văn hóa. Bài viết phân tích những nghi thức tiến hành của một đảm cưới truyền thống của người Thải ở Thái Lan biểu hiện qua các nghi lễ chính như: dạm ngõ, ăn hỏi và thành hôn để nhận diện được các quy trình tiến hành môt đám cưới truyền thống, từ đó thấy được vai trò ảnh hưởng của Phật giảo đối với đời sống tinh thần của người Thái và những kế thừa, biến đổi của các nghi lễ tổ chức cưới hỏi truyền thống và cưới hỏi hiện nay ở Thái Lan.
4 Lễ hưng quốc khánh niệm ở Kinh Đô Huế dưới thời vua Bảo Đại (1933-1939) / Đỗ Minh Điền // .- 2024 .- Số 1 (189) .- Tr. 11 - 23 .- 959
Bài viết này tập trung khảo sát các kỳ lễ Hưng quốc Khánh niệm diễn ra từ năm 1933 đến 1939, thông qua khảo lược các nguồn tư liệu báo chí đương thời, qua đó phần nào tái hiện không khí sinh hoạt lễ nghi của một trong những lễ tiết được xác định quan trọng bậc nhất dưới thời nhà Nguyễn.
5 Hoàn thiện chính sách quản lý tài sản công tại các thiết chế văn hóa, thể thao / Trần Nguyễn Thiện // .- 2024 .- Số 826 - Tháng 6 .- Tr. 22-33 .- 332
Theo cách hiểu chung nhất, thiết chế văn hóa, thể thao là một tổ chức hoạt động văn hóa, thể thao do Nhà nước hoặc cộng đồng xã hội lập ra trong khuôn khổ pháp luật hoặc quy chế của ngành, đoàn thể nhằm đáp ứng nhu cầu hưởng thụ và sáng tạo văn hóa, thể thao của người dân. Tổ chức này cần hội đủ các yếu tố: cơ sở vật chất - trang thiết bị - kinh phí; bộ máy tổ chức - nhân sự và quy chế - nội dung hoạt động. Tài sản công tại các thiết chế văn hóa, thể thao (cơ sở vật chất) là một bộ phận cấu thành không thể thiếu của các thiết chế văn hóa, thể thao. Do vậy, việc hoàn thiện chính sách quản lý, sử dụng tài sản công sẽ tác động đến hiệu quả hoạt động của các thiết chế văn hóa, thể thao.
6 Yếu tố văn hóa ẩn trong dịch tên riêng từ tiếng Việt sang tiếng Anh / Nguyễn Thị Hồng Hà // .- 2024 .- Số 350 - Tháng 2 .- Tr. 23-29 .- 420
Phân tích yếu tố văn hóa ẩn trong dịch tên riêng từ tiếng Việt sang tiếng Anh. Từ đó, bài viết đưa ra gợi ý về cách dịch tên riêng trong tác phẩm văn chương. Ngoài cách dịch giữ nguyên tên riêng, dịch giả rất cần có chú thích, giải thích thêm ở cuối trang với những tên riêng ẩn chứa yếu tố văn hóa của ngôn ngữ nguồn, để độc giả dịch có thể hiểu sâu hơn nội hàm ý nghĩa của tên riêng như một nét đặc trưng văn hóa của từng dân tộc.
7 Khác biệt văn hoá và những ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân / Kim Hương Trang, Trịnh Quốc Dũng, Hoàng Thị Tố Anh, Trần Hà Tiến Thịnh, Hoàng Minh Tuấn // .- 2024 .- Số 823 - Tháng 4 .- Tr. 75-78 .- 332
Nghiên cứu này phân tích ảnh hưởng văn hoá của từng cá nhân đến hành vi, quyết định đầu tư tài chính của các nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam, trên cơ sở khảo sát thực hiện đối với 286 người có ý định hoặc đang đầu tư ở Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cho thấy, ảnh hưởng của các yếu tố văn hoá cá nhân và sự e ngại rủi ro đã tác động lên quyết định đầu tư tài chính của mỗi cá nhân. Kết quả từ nghiên cứu này sẽ giúp phân tích được hành vi cũng như thị hiếu của các nhà đầu tư cá nhân khi tham gia vào thị trường. Qua đó cũng đề xuất một số chính sách nhằm tác động tích cực lên thị trường tài chính Việt Nam.
8 Phân hóa xã hội về kinh tế ở Việt Nam hiện nay / Vũ Thị Thái Hà // .- 2024 .- Số 656 - Tháng 4 .- Tr. 93-95 .- 330
Phân hóa xã hội là sự phân biệt diễn ra giữa các nhóm xã hội và con người trên cơ sở các yếu tố sinh học, sinh lý và văn hóa xã hội, như giới tính, tuổi, hoặc dân tộc, dẫn đến sự phân công những vai trò và vị thể trong một xã hội. Đây là quá trình vận hành liên tục và có mối quan hệ chặt chẽ với các khái niệm bình đẳng hay bất bình đẳng xã hội, phân tầng xã hội, công bằng xã hội. Trong bài viết này, tác giả phân tích hiện tượng phân hoá xã hội về kinh tế ở Việt Nam hiện nay, từ đó, đưa ra một số nhận định về vấn đề này.
9 Sức mạnh mềm văn hóa của Iran / Trần Thùy Phương // .- 2023 .- Số 07 (215) - Tháng 7 .- Tr. 3 - 10 .- 327
Theo nghiên cứu của Joseph Samuel Nye, sức mạnh mềm bao gồm ba nội dung cơ bản là văn hóa của quốc gia, tư tưởng chính trị và chính sách đối nội, chính sách ngoại giao và giá trị mà chính sách đó muốn truyền tải. Xác định rõ tầm quan trọng của sức mạnh mềm trong bối cảnh chính trị và hợp tác quốc tế có nhiều biến đổi, Quốc gia Hồi giáo Iran đã có nhiều điều chỉnh trong chính sách đối ngoại, theo hướng tiếp cận ngoại giao văn hóa linh hoạt hơn. Kết quả nghiên cứu cho thấy, chính sách ngoại giao văn hóa của Iran dưới sự điều hành của Lãnh tụ tối cao đã đa dạng hơn, mục tiêu chính là truyền bá thông điệp của Cách mạng Hồi giáo ra thế giới. Chính phủ Iran định hình rõ bốn chủ thể đảm nhận nhiệm vụ ngoại giao văn hóa, trong đó nhấn mạnh vào Tổ chức Văn hóa và Hợp tác Hồi giáo ICRO. Trong giai đoạn 1979-2000, ngoại giao văn hóa của Iran có nhiều bước tiến vượt bậc, song gần đây có dấu hiệu chững lại. Tuy nhiên, triển vọng trong thời gian tới vẫn sáng. Chính phủ Iran sẽ nỗ lực nhằm gia tăng sức mạnh văn hóa để nâng cao vị thế khu vực và toàn cầu.
10 Văn hóa bản địa Campuchia trong bối cảnh văn hóa Đông Nam Á / Phạm Thanh Tịnh // .- 2023 .- Số 8 (281) - Tháng 8 .- Tr. 32-42 .- 390
Nghiên cứu và đề cập đến những nét văn hóa bản địa Đông Nam Á, đồng thời làm sáng rõ những nét văn hóa bản địa của quốc gia được mệnh danh là “đất nước chùa tháp” trong bối cảnh đó – bối cảnh văn hóa Đông Nam Á.