CSDL Bài trích Báo - Tạp chí
Khoa Luật
51 Bảo vệ dữ liệu cá nhân bằng biện pháp tố tụng dân sự ờ Việt Nam hiện nay / Trần Phương Thảo // Luật học .- 2024 .- Số 3 .- Tr. 39-46 .- 340
Trước tác động mạnh mẽ của kỉ nguyên số như hiện nay, nhu cầu bảo vệ dữ liệu cả nhân là rất cấp thiết. Bài viết nghiên cứu về bảo vệ dữ liệu cá nhân bằng biện pháp tố tụng dân sự. Trên cơ sở xác định, đánh giá các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 để bảo vệ dữ liệu cá nhân, bài viết đưa ra một số vấn đề như cần hoàn thiện pháp luật về nguyên tắc, thẩm quyền của tòa án chứng cứ là dữ liệu điện tử đến việc bảo vệ dữ liệu cá nhân bằng biện pháp tổ tụng dân sự đạt được hiệu quả cao hơn.
52 Chính sách pháp luật về chuyển đổi kinh tế xanh của một số quốc gia trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam / Trần Thế Nghĩa // Luật học .- 2025 .- Số 4 .- Tr. 66-81 .- 340
Chuyển đổi kinh tế xanh đã và đang trở thành xu thế tất yếu của nhiều quốc gia trên thế giới trước tình trạng biển đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng. Việt Nam là quốc gia tham gia muộn hơn vào tiến trình chuyển đổi kinh tế xanh, do đó việc học hỏi kinh nghiệm quốc tế về lĩnh vực này là cần thiết nhằm tìm ra các giải pháp có hiệu quả cao và hạn chế các rủi ro, thách thức. Bài viết phân tích chính sách pháp luật về chuyển đổi kinh tế xanh cùa một số quốc gia trên thế giới bao gồm Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Singapore, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm để áp dụng vào việc xây dựng các chính sách pháp luật về chuyển đổi kinh tế xanh ở Việt Nam trong tương lai.
53 Quan niệm của Joseph Raz về hệ thống pháp luật và gợi mở cho nghiên cứu học thuyết pháp lý ở Việt Nam / Huỳnh Thiên Tứ // Luật học .- 2024 .- Số 4 .- Tr. 1-12 .- 340
Nghiên cứu học thuyết pháp lý ở Việt Nam hiện nay tập trung chủ yếu vào mối quan hệ giữa quyền lực và bản chất của pháp luật, được cụ thể hóa ra thành quan hệ giữa nhà nước và xã hội trong tương quan với quyền lực. Bài viết giới thiệu khái niệm “hệ thống pháp luật” của nhà luật học Joseph Raz, đặt trong dòng chảy lý thuyết của trường phái luật thực chứng từ các nhà thực chứng pháp cổ điển như Austin, Kelsen cho tới thực chứng pháp hiện đại như Hart và Raz. Xuyên suốt bài viết, các lập trường được đào sâu, phân tích và đối chiếu với những quan niệm lý luận phổ biến ở Việt Nam để làm rõ những khả năng áp dụng của lý luận thế giới vào việc nghiên cứu học thuyết ở Việt Nam. Từ đó, bài viết đưa ra một số hàm ý cho việc nghiên cứu triết học pháp quyền và học thuyết pháp lý ở Việt Nam trong thời gian tới.
54 Pháp luật Hàn Quốc và bẫy thu nhập trung bình / Nguyễn Tiến Đức, Phạm Thị Thúy Nga // Luật học .- 2024 .- Số 4 .- Tr. 78-93 .- 340
Bẫy thu nhập trung bình dần trở thành nỗi ám ảnh của các nền kinh tế đang phát triển bởi mối lo tăng trưởng bị bóp nghẹt và nền kinh tế quốc gia bị mắc kẹt, dẫn tới nhiều hệ lụy xã hội. Hàn Quốc là một trong những quốc gia châu Á đã vượt qua bẫy thu nhập trung bình thành công. Bài viết này sẽ phân tích vai trò của pháp luật Hàn Quốc trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giúp Hàn Quốc vượt qua bẫy thu nhập trung bình trong những năm 1990. Kinh nghiệm của Hàn Quốc cho thấy pháp luật có tác động định hướng chính sách chuyên môn hóa các ngành công nghiệp, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao và tạo thuận lợi cho quá trình phi tập trung hóa để phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
55 Đô thị hóa và mô hình tổ chức chính quyền đô thị ở một số nước trên thế giới: Bài học kinh nghiệm và một số kiến nghị, giải pháp / Nguyễn Thị Hường // Luật học .- 2024 .- Số 4 .- Tr. 36-47 .- 340
Trong vài thập kỷ vừa qua, vấn đề đô thị hóa trở thành một hiện tượng toàn cầu. Làn sóng di cư, gia tăng đô thị và phát triển đô thị đã thúc đẩy các quốc gia tìm kiếm mô hình quản trị đô thị phù hợp trong bối cảnh mới. Việc nghiên cứu, tìm ra mô hình quản trị chung và mô hình quản trị đô thị đặc thù riêng không chỉ có ý nghĩa cấp bách mà còn có ý nghĩa chiến lược lâu dài. Bài viết khái lược về thực trạng đô thị hóa, phân tích một số mô hình quản trị đô thị điển hình trên thế giới, và rút ra bài học kinh nghiệm, đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật về tổ chức chính quyền đô thị đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.
56 Vấn đề hạn chế quyền con người theo chuẩn mực quốc tế và sự vận dụng trên không gian mạng ở Việt Nam hiện nay / Tường Duy Kiên // Luật học .- 2025 .- Số 4 .- Tr. 13-22 .- 340
Quyền con người đối với mỗi cá nhân, công dân là vấn đề thiêng liêng, bất khả xâm phạm, tuy nhiên không phải tất cả các quyền đều là tuyệt đối, mà trên thực tế một số quyền và tự do cơ bản của con người trong những trường hợp cụ thể vì lý do an ninh quốc gia, trật tự công cộng, đạo đức xã hội hay vì quyền và tự do của người khác, nhà nước có thể áp đặt một số hạn chế trong thực hiện. Bài viết này đi sâu phân tích vấn đề hạn chế quyền và tự do cơ bản của cá nhân theo chuẩn mực quốc tế và sự vận dụng vấn đề hạn chế quyền con người trên không gian mạng ở Việt Nam hiện nay. Tác giả đề xuất một số kiến nghị, giải pháp hoàn thiện thể chế, pháp luật, phù hợp với các chuẩn mực quốc tế về hạn chế quyền con người theo yêu cầu tôn trọng, bảo đảm quyền con người trong Nhà nước pháp quyền khi đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
57 Chế tài đối với vi phạm hợp đồng thương mại - Nghiên cứu các bản án cấp sơ thẩm của Tòa án ở Việt Nam / Luật học (Đại học Quốc gia Hà Nội) // Luật học .- 2025 .- Số 4 .- Tr. 59-77 .- 340
Các quy định về chế tài đối với vi phạm hợp đồng thương mại đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động xét xử của toà án về các tranh chấp trong kinh doanh thương mại. Tuy vậy, các công trình nghiên cứu từ trước tới nay ở Việt Nam chưa tập trung vào việc nghiên cứu toàn diện thực trạng áp dụng tất cả các chế tài trong thực tiễn xét xử của tòa án. Nhằm cung cấp tổng thể tình hình áp dụng các chế tài được quy định trong Luật Thương mại năm 2005 trong thực tiễn xét xử của Tòa án nhân dân tại Việt Nam, nhóm tác giả đã nghiên cứu các chế tài được áp dụng trong tất cả các bản án cấp sơ thẩm của Tòa án nhân dân cấp tỉnh trên toàn quốc trong phạm vi từ đầu năm 2019 đến hết năm 2023. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng chỉ một nửa số chế tài được quy định trong luật thường được Tòa án áp dụng. Toà án có xu hướng áp dụng nhiều chế tài trong một bản án. Một số tồn tại trong việc áp dụng các chế tài được phân tích cụ thể, làm tiền đề cho các công trình nghiên cứu sau này.
58 Hành vi nguy hiểm cho xã hội” - khởi điểm “gốc” của vấn đề tội phạm, trách nhiệm hình sự và hình phạt / Trịnh Tiến Việt // Luật học .- 2024 .- Tr. 12-24 .- Tr. 12-24 .- 340
Điều 8 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 (Bộ luật Hình sự năm 2015) quy định về khái niệm tội phạm đã định nghĩa: “Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội...”. Tuy nhiên, không phải hành vi nguy hiểm cho xã hội nào cũng là tội phạm và người thực hiện hành vi đó phải chịu trách nhiệm hình sự và không phải cứ phải chịu trách nhiệm hình sự là phải chịu hình phạt. Vì lẽ đó, trên cơ sở nội dung cốt lõi của luật hình sự, bài viết làm sáng tỏ những trường hợp (khả năng) đặt ra và hình thức biểu hiện đặc trưng từ điểm xuất phát là “hành vi nguy hiểm cho xã hội”, từ đó, đặt ra một số vấn đề và giải pháp khắc phục, qua đó nâng cao nhận thức khoa học, bảo đảm xử lý chính xác, toàn diện ba vấn đề gốc của luật hình sự - tội phạm, trách nhiệm hình sự và hình phạt, góp phần đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm trong bối cảnh mới.
59 Bảo đảm quyền con người trong đại dịch COVID-19 và những vấn đề pháp lý đặt ra cho Việt Nam / Nguyễn Linh Giang // Khoa học và công nghệ Việt Nam .- 1 .- Số 4 .- Tr. 47-52 .- 340
Trong thời gian từ năm 2020 đến năm 2023, đại dịch COVID-19 đã gây ảnh hưởng lớn đến đời sống con người và đặt các quốc gia trên thế giới vào một tình huống chưa từng có tiền lệ với nhiều vấn đề pháp lý cần phải giải quyết. Trong bối cảnh phải thực thi các biện pháp đối phó với đại dịch, ưu tiên quyền được chăm sóc sức khỏe và quyền được sống của con người, các quốc gia buộc phải đưa ra các biện pháp hạn chế một số quyền con người khác. Từ việc đánh giá các ảnh hưởng của COVID-19 đến các quyền con người như: quyền được chăm sóc sức khỏe, quyền có mức sống thỏa đáng, quyền tự do đi lại, quyền giáo dục, quyền tự do ngôn luận, quyền riêng tư, quyền không bị phân biệt đối xử, quyền làm việc, bài viết phân tích những vấn đề pháp lý đặt ra trong đại dịch liên quan đến hạn chế quyền con người và chế tài xử lý các vi phạm trong phòng chống dịch, từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong lĩnh vực xây dựng và thực thi pháp luật để có sự chuẩn bị tốt hơn cho các tình huống tương tự có thể xảy ra trong tương lai.
60 Nghĩa vụ thông báo sự gia tăng rủi ro bảo hiểm trong Bộ nguyên tắc Luật hợp đồng bảo hiểm châu Âu - Một số gợi mở cho pháp luật Việt Nam / Nguyễn Minh Phú // Khoa học và công nghệ Việt Nam .- 2025 .- Số 4 .- .- 368
Ngày 16 tháng 6 năm 2022 tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV đã thông qua Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022; tuy nhiên, một số quy định trong văn bản mới vẫn chưa đáp ứng đầy đủ các kỳ vọng về cải cách pháp lý. Bài viết phân tích quy định trong Bộ nguyên tắc Luật hợp đồng bảo hiểm châu Âu (PEICL) và pháp luật Việt Nam về nghĩa vụ thông báo sự gia tăng rủi ro bảo hiểm, từ đó chỉ ra các bất cập hiện còn tồn tại trong pháp luật bảo hiểm nước ta. Những hạn chế này do luật pháp Việt Nam không ghi nhận được đầy đủ các nội dung về phạm vi chủ thể thực hiện nghĩa vụ thông báo, thời điểm hoàn thành nghĩa vụ cũng như việc áp dụng chế tài khi có hành vi vi phạm nghĩa vụ. Mặt khác, thông qua công tác chắt lọc những quy tắc tiến bộ từ hệ thống pháp luật nước ngoài, bài viết cũng đưa ra một số gợi mở nhằm hoàn thiện hơn pháp luật Việt Nam liên quan đến các quy định trên. Điều này giúp hệ thống lập pháp được sửa đổi phù hợp, đồng thời hỗ trợ Việt Nam tiệm cận hơn với văn hoá pháp lý quốc tế.