CSDL Bài trích Báo - Tạp chí
Khoa Luật
491 Trách nhiệm của trí tuệ nhân tạo: quy định của pháp luật cộng hòa pháp về phần mềm hỗ trợ quyết định và chẩn đoán y tế và kinh nghiệm cho Việt Nam / Nguyễn Hoàng Thái Hy, Nguyễn Phượng An // .- 2023 .- Số 08(168) - Tháng 08 .- Tr. 71- 86 .- 340
Kết hợp trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence - AI) và y học có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của toàn ngành y, đặc biệt về việc cải thiện chất lượng khám, chữa bệnh. Dù vậy, sự phát triển này lại đặt ra câu hỏi về sự thích ứng của các quy tắc pháp lý được áp dụng trong trường hợp thiệt hại do các công nghệ này gây ra. Tại Pháp, một quốc gia tiên phong trong việc nghiên cứu và phát triển pháp luật công nghệ, vấn đề quy định về trách nhiệm pháp lý đối với AI đang là một vấn đề tranh gây tranh cãi giữa hai trường phái. Một bên cho rằng AI phải được công nhận như một chủ thể pháp luật và chịu trách nhiệm pháp lý như các chủ thể khác. Nhưng cũng có nhiều ý kiến cho rằng pháp luật hiện hành vẫn có thể điều chỉnh việc sử dụng AI trong hoạt động khám chữa bệnh chỉ với các điều chỉnh phù hợp. Bài viết này sẽ đánh giá về mặt lý luận cả hai quan điểm “cải tổ” và “điều chỉnh” pháp luật hiện hành mà giới khoa học Pháp đã và đang tranh luận sôi nổi. Đồng thời, cũng sẽ phân tích những hạn chế trong việc áp dụng pháp luật Pháp hiện hành trong lĩnh vực y tế đối với trách nhiệm pháp lý có liên quan đến AI về đưa ra những kinh nghiệm lập pháp cho Việt Nam.
492 Thực tiễn áp dụng pháp luật Đức và Hoa Kỳ về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do xe tự lái gây ra – một số kinh nghiệm cho Việt Nam / Phạm Thị Hiển // .- 2023 .- Số 08(168) - Tháng 08 .- Tr. 87- 101 .- 340
Ngày nay, các công nghệ xe tự lái và hệ thống hỗ trợ người lái tiên tiến đang có khả năng mang lại nhiều lợi ích to lớn cho xã hội. Xe tự lái được dự đoán tạo ra cuộc cách mạng giúp cải thiện khả năng di chuyển trong tương lai. Tuy nhiên, các tai nạn do xe tự lái gây ra vẫn có khả năng xảy ra. Bài viết này thảo luận những khía cạnh pháp lý để xác định chủ thể nào sẽ phải chịu trách nhiệm trong trường hợp xảy ra tai nạn do xe tự lái gây ra. Bài viết này tập trung làm rõ: (i) Khái quát về xe tự lái và trách nhiệm pháp lý liên quan xe tự lái; (ii) Quy định của pháp luật Đức và Hoa Kỳ về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do xe tự lái gây ra; (ii) Một số kinh nghiệm cho Việt Nam.
493 Phát triển khung pháp lý về xe tự lái cho Việt Nam: Từ kinh nghiệm của cộng hòa Pháp / Trần Việt Dũng, Lê Trần Quốc Công // .- 2023 .- Số 08(168) - Tháng 08 .- Tr. 102- 114 .- 340
Xe tự lái đã và đang trở thành một trong những phát minh làm thay đổi cách con người di chuyển. Với một hệ thống điều khiển tích hợp trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence - AI), lợi ích đầu tiên mà một chiếc xe tự lái mang lại đó là hạn chế sự cẩu thả do con người tạo ra khi lái xe. Các công nghệ hỗ trợ người lái hay kể cả là thay thế người lái bằng một máy tính với độ chính xác cao sẽ làm giảm tỷ lệ rủi ro gây tai nạn do bất cẩn của người điều khiển phương tiện. Dù Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên trong khu vực ASEAN nghiên cứu và sản xuất xe ô tô tự lái, đến nay vẫn chưa có quy định pháp luật trực tiếp điều chỉnh loại phương tiện giao thông này. Tác giả sẽ đặt ra một số vấn đề cần giải quyết cho bối cảnh Việt Nam và tìm kiếm câu trả lời từ pháp luật của Pháp, một trong các quốc gia đi đầu trên thế giới về phát triển pháp luật công nghệ và đặc biệt là cho xe tự lái.
494 Nghiên cứu so sánh về một số mô hình và hệ thống pháp luật - Góc nhìn từ lịch sử và quá trình xây dựng, hoàn thiện pháp luật ở Việt Nam / Phan Trung Hoài/ // .- 2023 .- Số 9 - Tháng 9 .- Tr. 4- 9 .- 340
Với góc độ là người hành nghề luật, va đập trong đời sống và tố tụng, tác giả bài viết nhận thức đặc biệt quan trọng của pháp luật, nhất là trong điều kiện Việt Nam đang hướng đến phát triển nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, từng bước tạo lập vị thế trong dòng chảy mạnh mẽ của nền kinh tế thế giới. Tuy nhiên, những giá trị đặc biệt mà pháp luật mang lại như một công cụ hữu hiệu điều chỉnh các quan hệ xã hội có thể bị biến dạng khi các chủ thể thực thi và áp dụng pháp luật nhận thức không đúng và không đầy đủ dẫn đến vi phạm pháp luật, làm tổn hại đến sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế đất nước. Trong đó, một phần còn do những mâu thuẫn nội tại của bản thân nền kinh tế, sự và đập và bất cập do pháp luật không theo kịp dòng chảy của đời sống, chưa thật sự vì con người và cho con người. Xuất phát từ cách tiếp cận nêu trên, qua bài viết, tác giả nêu lên một số ý kiến về việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật nhìn từ lịch sử Việt Nam và một số nước có nghề luật phát triển, từ đó hướng đến việc tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho các doanh nghiệp tận hiến vì sự phát triển kinh tế - xã hội, vun đắp hòa khí của đất nước, vì sự an bình của người dân.
495 Thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội / Ngô Thị Mai Linh // .- 2023 .- Số 9 - Tháng 9 .- Tr. 10- 12 .- 340
Thực hiện pháp luật là một trong những cơ chế để giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội. Trên cơ sở phân tích thực trạng thực hiện các quy định của Hiến pháp và pháp định về thực hành dân chủ nhằm tăng cường kỷ cương pháp chế trong thời gian tới. luật chủ ở nước ta trong thời gian qua, bài viết nêu ra một số vấn đề cần lưu ý để thực hiện tốt các quy định của pháp luật về thực hành dân chủ nhằm tăng cường kỷ cương pháp chế trong thời gian tới.
496 Một số điểm mới trong công tác lập pháp nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn / Nguyễn Thị Mai Hoa // .- 2023 .- Số 9 - Tháng 9 .- Tr. 13- 15 .- 340
Lập pháp là một trong những chức năng quan hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước; phát Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa phù hợp hrong công tác lập pháp của Quốc hội khóa XV mọng của chất, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho việc đổi mớitrọng nhất của Quốc hội. Trong thời kỳ hội nhập và phát triểnhuy dân chủ, thúc đẩy phát triển kinh tế, xây dựng với thực tiễn và thông lệ quốc tế. Bài viết đánh giá một số kết quả đạt được qua nửa nhiệm kỳ, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm nhằm tiếp tục hoàn thiện đồng bộ thể chế, tạo lập khuôn khổ pháp lý vững chắc để đất nước hội nhập và phát triển bền vững.
497 Đổi mới mô hình tố tụng hình sự để tránh oan sai / Nguyễn Văn Đức // .- 2023 .- Số 9 - Tháng 9 .- Tr. 16- 20 .- 340
Người bị buộc tội oan là điều gây nhức nhối cho xã hội, không chỉ xâm phạm trực tiếp hợp pháp của người bị kết án mà còn làm cho niềm tin của xã hội vào một nền tư pháp trong sạch, liêm chính, nghiêm minh bị giảm sút. Trong một Nhà nước pháp quyền, việc xây dựng một nền tư pháp chuyên nghiệp, trong đó “tòa án là trung tâm, xét xử là trọng tâm và tranh tụng là đột phá” là một đòi hỏi cấp thiết hiện nay. Quan điểm chỉ đạo của Đảng về việc xây dựng một nền tư pháp hiện đại, chuyên nghiệp, trong sạch, thi công lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước, tổ chức cá nhân được khẳng định tại Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022. Muốn làm được điều này, các cơ quan có thẩm quyền cần xem xét đổi mới mô hình tổ tụng hình sự hiện hành (tố tụng thẩm vấn pha trộn tranh tụng) bằng một mô hình khác, tiến bộ hơn, hạn chế những khiếm khuyết mà mô hình này đã bộc lộ trong thời gian qua.
498 Có nên công nhận tư cách tác giả của trí tuệ nhân tạo trong bảo hộ sáng chế và quyền tác giả? / Nguyễn Trần Hải Đăng // .- 2023 .- Số 10 .- Tr. 10 - 14 .- 340
Trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng hiện diện nhiều hơn trong mọi lĩnh vực đời sống. Tuy nhiên, khác với những thành tựu khoa học và công nghệ trước đó, như máy tính, điện thoại, internet…, vốn dĩ được con người xem như một công cụ đơn thuần, AI lại đang gây ra tranh cãi về việc nên đối xử với chúng như một công cụ hay một chủ thể. Dưới góc nhìn pháp lý nói chung, tư cách pháp lý của AI cũng đang khiến các nhà làm luật tốn nhiều giấy mực. Đặc biệt, trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ (SHTT), sự tham gia của AI vào các hoạt động sáng tạo, vốn được xem là lãnh địa riêng của con người cũng đã đặt ra một câu hỏi hóc búa, rằng có nên công nhận tư cách tác giả của AI trong việc bảo hộ sáng chế và quyền tác giả hay không?
499 Bảo hộ giải pháp hữu ích: Những ưu điểm mà chủ đơn cần quan tâm / Nguyễn Thuỳ Linh // .- 2023 .- Số 10 .- Tr. 15 - 18 .- 340
Bài viết phân tích chi tiết về bảo hộ GPHI tại Việt Nam, qua đó giúp cho người đọc có cái nhìn tổng quan hơn về việc bảo hộ đối tượng này theo pháp luật sở hữu trí tuệ (SHTT), từ đó có sự vận dụng, lựa chọn để tối ưu hóa khả năng được cấp văn bằng bảo hộ (VBBH) độc quyền.
500 Kinh nghiệm về thực hành phòng chống rửa tiền tại một số quốc gia - bài học cho Việt Nam / Phạm Tiến Đức // .- 2023 .- Số 15 .- Tr. 66-71 .- 340
Phòng, chống rửa tiền (PCRT) là một trong những vấn đề quan tâm được đặt lên hàng đầu của các quốc gia trên thế giới. Hoạt động rửa tiền là một hoạt động phi pháp, bao gồm các hành vi tẩy trắng tiền từ các hoạt động tội phạm và đưa vào các kênh tài chính hợp pháp. Điều này góp phần làm mất đi tính minh bạch, trung thực của hệ thống tài chính, dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế và xã hội. Ở Việt Nam, PCRT là một trong những ưu tiên hàng đầu của chính phủ. Các cơ quan chức năng đã áp dụng các biện pháp PCRT để đảm bảo an toàn cho hệ thống tài chính và kinh tế, bao gồm việc tăng cường giám sát, kiểm tra và xử lý các hoạt động khả nghi. Bài viết tập trung tìm hiểu kinh nghiệm thực hành PCRT tiền tại Mỹ, Anh, Úc, Nhật Bản, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả công tác PCRT cho Việt Nam.