CSDL Bài trích Báo - Tạp chí
Khoa Luật
251 Thực trạng và một số khuyến nghị hoàn thiện pháp luật về chia di sản thừa kế theo di chúc theo Bộ luật Dân sự năm 2015 / Nguyễn Nhật Huy // .- 2023 .- Số 11 .- Tr. 36-50 .- 340
Phân chia di sản thừa kế theo di chúc là hoạt động do chủ thể được trao quyền hoặc có thẩm quyền thực hiện theo các nguyên tắc nhất định nhằm chia di sản thừa kế theo di chúc theo những cách thức khác nhau, phù hợp với căn cứ phân chia mà luật quy định, đồng thời nhằm xác lập quyền sở hữu đối với di sản thừa kế sau khi đã thực hiện nghĩa vụ tài sản từ di sản, chấm dứt tình trạng nhiều người cùng có quyền được hưởng di sản từ một hoặc nhiều tài sản do người chết để lại. Bài viết phân tích thực trạng pháp luật về chia di sản thừa kế theo di chúc liên quan đến: 1) việc thanh toán nghĩa vụ về tài sản; 2) việc xác định kỉ phần của những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc và việc trích trừ để bù đủ kỉ phần của những người này; qua đó, bài viết đưa ra một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật cho vấn đề này.
252 Xây dựng cơ chế bảo hộ riêng đối với dữ liệu lớn nằm ngoài quyền tác giả - Kinh nghiệm của EU / Lê Thị Minh // .- 2023 .- Số 11 .- Tr. 51-63 .- 340
Dữ liệu lớn (Big Data) có vai trò quan trọng trong thời đại kĩ thuật số và có khả năng được bảo hộ dưới góc độ quyền tác giả theo Công ước Bern, Hiệp định TRIPS và Hiệp ước WCT. Tuy nhiên, không phải dữ liệu lớn nào cũng có thể được bảo hộ vì hai lí do: 1) Bản quyền chỉ bảo hộ trật tự sắp xếp của toàn bộ cơ sở dữ liệu, không bảo hộ thông tin thuần tuý trong cơ sở dữ liệu và 2) Dữ liệu lớn gặp khó khăn trong việc đáp ứng tiêu chuẩn về tính sáng tạo, tính định hình. Điều này làm ảnh hưởng đến kết quả đầu tư của người sản xuất dữ liệu lớn. Bài viết phân tích Chỉ thị cơ sở dữ liệu của EU trong việc tạo ra quyền riêng (Sui Generis) đối với cơ sở dữ liệu, khắc phục những hạn chế của bản quyền trong việc bảo hộ cơ sở dữ liệu. Từ đó, bài viết gợi mở khuyến nghị hoàn thiện pháp luật Việt Nam trong việc xây dựng quyền riêng để bảo vệ dữ liệu lớn.
253 Pháp luật Việt Nam về bảo hiểm xã hội tự nguyện và một số kiến nghị hoàn thiện / Phạm Thị Thúy Nga // .- 2023 .- Số 11 .- Tr. 64-77 .- 340
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là một bộ phận cấu thành hệ thống an sinh xã hội của quốc gia. Phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện góp phần hoàn thiện chính sách an sinh xã hội. Hiện nay pháp luật về bảo hiểm xã hội tự nguyện Việt Nam đã đạt được một số kết quả tích cực. Trong thời gian qua, đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tăng nhanh nhưng độ bao phủ bảo hiểm xã hội tự nguyện vẫn thấp, số người hưởng bảo hiểm xã hội một lần có xu hướng gia tăng. Trên cơ sở phân tích thực trạng quy định pháp luật và những vướng mắc chủ yếu trong thực tiễn thực hiện pháp luật bảo hiểm xã hội tự nguyện, bài viết đề xuất kiến nghị sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 góp phần hoàn thiện Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) về bảo hiểm xã hội tự nguyện.
254 Pháp luật về phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam - Một số bất cập và hướng hoàn thiện / Nguyễn Thị Tình // .- 2023 .- Số 11 .- Tr. 78-92 .- 340
Năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng sạch, tự nhiên, liên tục được bổ sung, tái sử dụng vô hạn, như năng lượng từ mặt trời, gió, nước, địa nhiệt, sinh khối, nhiên liệu sinh học… Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu, cùng với việc thực hiện mục tiêu của Paris COP21 là đảm bảo sự tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu từ nay đến năm 2100 ở mức dưới 2°C, việc đẩy mạnh phát triển nguồn năng lượng tái tạo, từng bước thay thế dần nguồn năng lượng từ nhiên liệu hoá thạch (than, dầu, khí) - nguyên nhân phát ra 2/3 lượng khí nhà kính (CO2) là một trong những biện pháp trọng yếu mà Việt Nam và quốc tế đang theo đuổi. Quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo buộc phải có sự thay đổi về chính sách, pháp luật, công nghệ..., trong đó pháp luật là một trong những yếu tố mang tính chất bản lề, tạo tiền đề cho hoạt động đầu tư, phát triển năng lượng tái tạo tại mỗi quốc gia. Bài viết giới thiệu hiện trạng hệ thống pháp luật về năng lượng tái tạo ở Việt Nam hiện nay và những vướng mắc pháp lí cần tháo gỡ để thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo trong thời gian tới ở Việt Nam.
255 Thúc đẩy ngân sách giới – Cơ sở để triển khai nguyên tắc bình đẳng giới trong Luật Ngân sách / Nguyễn Thị Thanh Tú // .- 2023 .- Số 11 .- Tr. 93-105 .- 340
Lập ngân sách có trách nhiệm giới (gender responsive budget) hay ngân sách giới (gender budgeting) được xác định là chìa khoá để thúc đẩy bình đẳng giới và hiện đang được á p dụng tại hơn 100 quốc gia, trở thành một công cụ được quốc tế thừa nhận để đạt được bình đẳng giới. Năm2015, Quốc hội Việt Nam đã ban hành Luật Ngân sách nhà nước, xác định bình đẳng giới là một trong những nguyên tắc cơ bản trong quản lí và chi tiêu của ngân sách nhà nước (Điều 8). Tuy nhiên, việc thực thi nguyên tắc vẫn còn nhiều thách thức do hạn chế về năng lực của các bên liên quan về ngân sách giới cũng như thiếu các hướng dẫn chi tiết. Bài viết giới thiệu về ngân sách giới, đánh giá thuận lợi, khó khăn trong á p dụng tại Việt Nam, từ đó đưa ra một số khuyến nghị trong pháp luật ngân sách, quy định liên quan và khuyến nghị khác nhằm thúc đẩy thực hiện ngân sách giới tại Việt Nam.
256 Các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về tiêu hủy rác thải tại các khu dân cư trên địa bản tỉnh Vĩnh Phúc / Vũ Thị Duyên Thủy // .- 2023 .- Số 11 .- Tr. 106-116 .- 340
Áp dụng pháp luật về tiêu hủy rác thải tại các khu dân cư là một trong những vấn đề cần thiết nhưng khá phức tạp. Trên phạm vi cả nước nói chung và tại tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng, hoạt động này đang gặp phải nhiều khó khăn nên hiệu quả chưa đạt được như kì vọng. Bài viết đề xuất một số giải pháp cho tỉnh Vĩnh Phúc nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về tiêu hủy rác thải tại các khu dân cư như: phát triển điện rác, đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động tiêu hủy rác thải tại các khu dân cư hay thực hiện lộ trình hạn chế tiêu hủy rác thải bằng phương pháp chôn lấp.
257 Trật tự công trong tư pháp quốc tế Việt Nam / Nguyễn Đức Việt // .- 2023 .- Số 11 .- Tr. 117-132 .- 340
Trật tự công là chế định quan trọng dùng để bảo vệ trật tự pháp lí của một nhà nước trước những xâm phạm không thể chấp nhận do việc áp dụng pháp luật nước ngoài hoặc công nhận và cho thi hành bản án, quyết định dân sự của toà án nước ngoài, phán quyết của trọng tài nước ngoài. Tuy nhiên, thực tiễn pháp lí đã chỉ ra rằng, toà án Việt Nam có xu hướng mở rộng một cách thái quá phạm vi của bảo lưu trật tự công. Do đó, để đảm bảo hiệu lực, hiệu quả các quy định của tư pháp quốc tế, toà án Việt Nam cần có nhận thức rõ ràng hơn về nội hàm và điều kiện áp dụng bảo lưu trật tự công trong mỗi vụ án cụ thể. Bài viết làm rõ nội hàm và ý nghĩa của “trật tự công” (public policy/ordre public), những vấn đề còn tồn tại khi áp dụng trật tự công trong tư pháp quốc tế Việt Nam.
258 Bên thứ ba tài trợ khởi kiện trong trọng tài thương mại quốc tế - Kinh nghiệm quốc tế và gợi mở cho Việt Nam / Phạm Thanh Tùng, Trịnh Bình Minh // .- 2023 .- Số 11 .- Tr. 133-144 .- 340
Trọng tài thương mại quốc tế là cơ chế giải quyết tranh chấp có nhiều ưu điểm. Tuy nhiên, hạn chế được đánh giá là lớn nhất của cơ chế này chính là chi phí trọng tài thương mại quốc tế rất cao. Điều này khiến các bên trong tranh chấp khó tiếp cận được thủ tục trọng tài nếu như họ không có khả năng vững chắc về tài chính, đồng thời khiến quyền tiếp cận công lí của các bên trong tranh chấp không thể đảm bảo. Trong những năm gần đây, “bên thứ ba tài trợ” nổi lên như một giải pháp tháo gỡ gánh nặng tài chính để các bên dễ dàng hơn trong việc tiếp cận thủ tục trọng tài thương mại quốc tế. Bài viết dưới đây nghiên cứu hướng tiếp cận của Pháp và Singapore về “bên thứ ba tài trợ” trong trọng tài thương mại quốc tế, từ đó đưa ra một số gợi mở cho Việt Nam.
259 Hoàn thiện pháp luật về công ty đại chúng nhằm bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư / Hoàng Hải Anh // .- 2023 .- Số 12 - Tháng 12 .- Tr. 48-50 .- 340
Công ty đại chúng là một khái niệm tương đối mới ở Việt Nam, song hành cùng thị trường chứng khoán và có thể được coi là một loại hình đặc thù trong số các doanh nghiệp là công ty cổ phần nói chung. Công ty đại chúng chính là cái “gốc” của thị trường chứng khoán bởi hàng hóa cơ bản trên thị trường chứng khoán là các công ty đại chúng. Chính vì vậy, việc quan tâm tạo chính sách để phát triển và quản lý minh bạch công ty đại chúng là vấn đề quan trọng hàng đầu trong số các chương trình, giải pháp phát triển thị trường chứng khoán. Trong đó, hệ thống pháp luật về công ty đại chúng đóng vai trò then chốt đối với việc tạo lập chính sách định hướng phát triển cũng như quản lý các công ty đại chúng một cách công khai, minh bạch, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư tham gia thị trường chứng khoán.
260 Hoàn thiện pháp luật về nguyên tắc không trùng lặp trong hoạt động thanh tra / Bùi Thị Đào // .- 2023 .- Số 11 .- Tr. 3-10 .- 340
Hoạt động thanh tra được thực hiện bởi nhiều cơ quan, có thể có sự trùng lặp với nhau và có thể trùng lặp với các hoạt động có nội dung, mục đích tương tự như hoạt động kiểm toán nhà nước, hoạt động kiểm tra của cơ quan hành chính nhà nước. Để tránh sự trùng lặp đó, Luật Thanh tra đã đề ra nguyên tắc không trùng lặp trong hoạt động thanh tra. Tuy nhiên, nguyên tắc này chưa được thể hiện đầy đủ, nhất quán trong pháp luật về thanh tra và pháp luật về các hoạt động kiểm toán nhà nước, kiểm tra. Bài viết đề xuất một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật để bảo đảm không trùng lặp trong các hoạt động thanh tra, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước và không ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của đối tượng thanh tra.