CSDL Bài trích Báo - Tạp chí
Khoa Luật
11 Đổi mới hệ thống thi hành án dân sự đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới - “Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc / Hoàng Thị Thanh Hoa, Hoàng Thế Anh // Nghề luật .- 2025 .- Số 8 .- Tr. 6-71 .- 349.597
Thi hành án dân sự là hoạt động có ý nghĩa và vai trò quan trọng, đảm bảo thực thi các bản án, quyết định của Tòa án, củng cố tính nghiêm minh của pháp luật và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhân dân. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và phát triển đất nước, việc đổi mới hệ thống thi hành án dân sự là nhiệm vụ cấp thiết, góp phần xây dựng môi trường pháp lý minh bạch, thúc đẩy đầu tư và tăng trưởng kinh tế. Trong phạm vi bài viết, nhóm tác giả đưa ra một số giải pháp nhằm đổi mới hệ thống thi hành án dân sự, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới - “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.
12 Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp ở một số nước trên thế giới / Dương Thu Hương, Mai Trọng Nguyên // Nghề luật .- 2025 .- Số 8 .- Tr. 115-120 .- 349.597
Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence - AI) đã và đang trở thành một trong những công nghệ cốt lõi với khả năng làm thay đổi sâu sắc nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có lĩnh vực pháp luật nói chung và ngành tư pháp nói riêng. Việc nghiên cứu, tiếp cận và từng bước ứng dụng AI trong các hoạt động pháp lý không chỉ là xu thế tất yếu, mà còn là yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong kỷ nguyên mới hiện nay. Bài viết cung cấp thông tin về AI, kinh nghiệm ứng dụng AI trong lĩnh vực pháp luật, tư pháp ở một số quốc gia và đề xuất những khả năng có thể áp dụng công nghệ AI trong một số lĩnh vực quản lý của Bộ, ngành Tư pháp. Do dung lượng giới hạn, bài viết tập trung nghiên cứu, đề xuất khả năng ứng dụng AI vào một số chức năng quản lý chính của Bộ, ngành Tư pháp, có tác động lớn đến quá trình tiếp cận pháp luật, tiếp cận công lý của người dân bao gồm: Công tác xây dựng pháp luật; phổ biến, giáo dục pháp luật; trợ giúp pháp lý.
13 Khung pháp lý thúc đẩy kinh tế xanh: bằng chứng thực nghiệm từ Quy hoạch điện VIII / Lê Ngọc Thắng // Luật học .- 2025 .- Số 2 .- Tr. 13-22 .- 340
Hiện nay, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và cạn kiệt tài nguyên đang trở thành những thách thức lớn đối với toàn cầu, và Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. Trong bối cảnh này, kinh tế xanh đã nổi lên như một yếu tố then chốt, thúc đẩy phát triển bền vững, khuyến khích công nghệ sạch và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên. Quy hoạch điện VIII, được phê duyệt vào tháng 5 năm 2023, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển năng lượng của Việt Nam và được xem là một trong những chiến lược trọng yếu nhằm hiện thực hóa các mục tiêu bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu. Bài viết đã tiến hành nghiên cứu tổng quan về kinh tế xanh và Quy hoạch điện VIII, cùng với việc phân tích các quy định pháp lý hiện có và vai trò của chúng trong việc thúc đẩy kinh tế xanh. Cuối cùng, bài viết đưa ra một số khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện Quy hoạch điện VIII, góp phần xây dựng một khung pháp lý linh hoạt và hiệu quả hơn trong việc thúc đẩy kinh tế xanh, hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.
14 Đào tạo đội ngũ cán bộ pháp luật của Trường Đại học Luật Hà Nội góp phần phát triển nguồn nhân lực pháp luật, tư pháp cho đất nước / Nguyễn Minh Hằng // Nghề luật .- 2025 .- Số 8 .- Tr. 90-98 .- 340
Trên cơ sở nhận diện những yêu cầu mới đặt ra đối với nguồn nhân lực pháp luật – tư pháp, đặc biệt trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế sâu rộng, bài viết tập trung phân tích một cách hệ thống vai trò, tính cấp thiết, cơ sở chính trị cũng như thực trạng đào tạo đội ngũ cán bộ pháp luật tại Trường Đại học Luật Hà Nội trong bối cảnh hiện nay, từ đó đề xuất các giải pháp mang tính chiến lược nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bao gồm đổi mới nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy và cơ chế gắn kết giữa đào tạo với thực tiễn nghề nghiệp.
15 Tổ chức thi hành pháp luật - Kinh nghiệm quốc tế và những gợi mở cho Việt Nam / Vũ Minh Quân // Nghề luật .- 2025 .- Số 8 .- Tr. 99-106 .- 340
Công tác tổ chức thi hành pháp luật đóng vai trò then chốt trong bảo đảm pháp luật được áp dụng thống nhất, hiệu quả trên thực tế, là cầu nối giữa quá trình xây dựng pháp luật và đời sống xã hội. Việc nâng cao hiệu quả tổ chức thực thi pháp luật không chỉ góp phần tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước mà còn bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Bài viết nghiên cứu kinh nghiệm tổ chức thi hành pháp luật của một số quốc gia trên thế giới từ đó đưa ra những gợi mở cho Việt Nam trong việc nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
16 Xây dựng pháp luật đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số ở Việt Nam hiện nay / Lê Hồng Dương // Nghề luật .- 2025 .- Số 8 .- Tr. 31-37 .- 340
Công tác xây dựng pháp luật giữ vai trò nền tảng trong việc định hướng và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia. Hệ thống pháp luật phải nhanh chóng, linh hoạt, kịp thời và thích ứng với công nghệ mới, đáp ứng được tính đa dạng và biến đổi không ngừng của thực tiễn chuyển đổi số. Bài viết phân tích thành tựu và những hạn chế, thách thức trong công tác xây dựng pháp luật của Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi số, từ đó, đề xuất một số giải pháp để đổi mới mạnh mẽ tư duy, phương pháp, cách thức xây dựng pháp luật để nâng cao chất lượng hệ thống pháp luật phục vụ việc chuyển đổi số, góp phần tạo hành lang pháp lý thuận lợi, ổn định, bền vững cho đảm bảo quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên số.
17 Vai trò của Hội đồng Tư pháp Quốc gia với việc bảo đảm độc lập, liêm chính tư pháp và gợi mở cho Việt Nam / Nguyễn Thị Hoài Phương, Vũ Công Giao // Luật học .- 1 .- Số 2 .- Tr. 1-12 .- 347.597
Hiện nay, theo các nghị quyết của Đảng và hiến pháp năm 2013 đều xác định Toà án là cơ quan tư pháp, các cơ quan khác tham gia hoạt động tư pháp. Với vị trí trung tâm của hoạt động tư pháp như vậy, lựa chọn mô hình quản trị toà án nào để vừa giúp bảo đảm nguyên tắc toà án khi xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, vừa đảm bảo nền tư pháp liêm chính trở thành vấn đề rất cấp thiết. Trên thế giới hiện nay, Hội đồng Tư pháp Quốc gia đang dần trở thành một chế định khá phổ biến trong pháp luật của các quốc gia. Bài viết phân tích cơ sở lý luận, thực tiễn của việc thành lập hội đồng tư pháp quốc gia dưới hai góc độ bảo đảm tính độc lập của Toà án và sự liêm chính của nền tư pháp nói chung, qua đó góp phần làm rõ bối cảnh và khả năng thành lập thiết chế này ở Việt Nam trong thời gian tới.
18 Từ tính nhân đạo đến xu hướng nhân đạo hóa trong luật hình sự Việt Nam / Vũ Thị Thủy // Luật học .- 2025 .- Số 2 .- 47-58 .- 345.597
Trong dòng chảy tiến bộ của nhân loại, khi quyền con người và giá trị nhân văn ngày càng được đề cao, tính nhân đạo đã trở thành một nguyên tắc quan trọng trong quá trình hoàn thiện pháp luật hình sự hiện đại. Không chỉ là nguyên tắc pháp lý, đó còn là biểu hiện sinh động của lòng vị tha, sự khoan dung và khát vọng cảm hóa con người. Tư tưởng nhân đạo thúc đẩy việc đối xử công bằng, nhân ái với người phạm tội, hướng đến cải tạo và hồi sinh nhân cách thay vì trừng phạt thuần túy. Trên bình diện quốc tế, xu hướng nhân đạo hóa trong luật hình sự đang lan tỏa mạnh mẽ qua việc giảm nhẹ các hình phạt hà khắc, mở rộng các biện pháp thay thế giam giữ và tăng cường hỗ trợ tái hòa nhập. Tại Việt Nam, xu hướng này không chỉ phản ánh tinh thần cải cách pháp luật mà còn khẳng định chiều sâu truyền thống nhân văn của dân tộc. Bài viết sẽ làm rõ mối liên hệ giữa tính nhân đạo và xu hướng nhân đạo hóa - như một dòng tư tưởng nền tảng nuôi dưỡng sự tiến bộ của nền tư pháp hình sự hiện đại.
19 Những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự và các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong Luật Hình sự Việt Nam / Trịnh Đức Hiếu // .- 2025 .- Số 1 .- Tr. 89-103 .- 345.597
Việc làm rõ những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự (TNHS) giúp các cơ quan tư pháp có thẩm quyền phân định rõ ranh giới phân biệt giữa tội phạm - phải chịu TNHS và không phải là tội phạm - loại trừ TNHS, tạo cơ sở để các nhà làm luật xây dựng các chế định có liên quan trong Bộ luật Hình sự (BLHS), góp phần đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm, tôn trọng và bảo vệ quyền con người và quyền công dân, phòng ngừa oan, sai, nhầm lẫn “pháp lý”. Vì vậy, trên cơ sở phương pháp phân tích, tổng hợp và thống kê, bài viết đã đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu về những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự, từ đó, chỉ ra các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong Luật Hình sự Việt Nam trong giai đoạn tới.
20 Xây dựng chính sách pháp luật tố tụng hình sự theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng / Huỳnh Trung Trực // Luật học .- 2025 .- Số 1 .- Tr. 35-46 .- 345.597
hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa (XHCN) Việt Nam trong giai đoạn mới đã nêu lên quan điểm bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, Nhà nước quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân; lấy con người là trung tâm, mục tiêu, chủ thể và động lực phát triển đất nước; đồng thời đặt ra những yêu cầu mới về xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật, nâng cao cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật. Bài viết tập trung làm rõ những định hướng nội dung quan trọng của chính sách pháp luật tố tụng hình sự (TTHS) trong giai đoạn mới theo tinh thần của Nghị quyết 27-NQ/TW.