Tóm tắt:

Nếu coi các nhà thơ trào phúng giai đoạn nửa cuối thế kỷ XIX như một loại hình tác giả có sự khác biệt nhất định với các loại hình nhà nho khác trong văn học trung đại Việt Nam thì kiểu tư duy và nghệ thuật biểu hiện là những yếu tố cơ bản làm nên sự khác biệt; Những thay đổi nhất định trong tư duy sẽ dẫn đến những biến đổi trong quan niệm thẩm mỹ của người sáng tác, và quan hệ chặt chẽ giữa nhà thơ với độc giả trong văn học trào phúng cũng tạo nên những chuyển biến lớn lao trong đời sống văn học.