CSDL Bài trích Báo - Tạp chí
chủ đề: Trách nhiệm hình sự
1 Những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự và các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong Luật Hình sự Việt Nam / Trịnh Đức Hiếu // .- 2025 .- Số 1 .- Tr. 89-103 .- 345.597
Việc làm rõ những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự (TNHS) giúp các cơ quan tư pháp có thẩm quyền phân định rõ ranh giới phân biệt giữa tội phạm - phải chịu TNHS và không phải là tội phạm - loại trừ TNHS, tạo cơ sở để các nhà làm luật xây dựng các chế định có liên quan trong Bộ luật Hình sự (BLHS), góp phần đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm, tôn trọng và bảo vệ quyền con người và quyền công dân, phòng ngừa oan, sai, nhầm lẫn “pháp lý”. Vì vậy, trên cơ sở phương pháp phân tích, tổng hợp và thống kê, bài viết đã đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu về những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự, từ đó, chỉ ra các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong Luật Hình sự Việt Nam trong giai đoạn tới.
2 Một số giải pháp bảo đảm chất lượng, hiệu quả truy cứu trách nhiệm hình sự pháp nhân thương mại phạm tội / Nguyễn Văn Khoát // Luật học .- 2025 .- Số 1 .- Tr. 79-88 .- 345.597
Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 (gọi tắt là BLHS) có hiệu lực từ ngày 01/01/2018 lần đầu quy định về trách nhiệm hình sự (TNHS) của pháp nhân thương mại (PNTM). Đây được coi là một bước tiến lớn trong lĩnh vực lập pháp hình sự Việt Nam. Tuy nhiên, quy định TNHS của PNTM trong BLHS vẫn còn những vướng mắc, hạn chế. Trong bài viết này, bằng việc phân tích một vụ án đã được xét xử trên thực tế, tác giả chỉ ra một số hạn chế của BLHS và thực tiễn áp dụng quy định của BLHS để truy cứu TNHS đối với PNTM phạm tội, từ đó kiến nghị một số giải pháp nhằm bảo đảm chất lượng, hiệu quả truy cứu TNHS đối với PNTM phạm tội.
3 Hành vi nguy hiểm cho xã hội” - khởi điểm “gốc” của vấn đề tội phạm, trách nhiệm hình sự và hình phạt / Trịnh Tiến Việt // Luật học .- 2024 .- Tr. 12-24 .- Tr. 12-24 .- 340
Điều 8 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 (Bộ luật Hình sự năm 2015) quy định về khái niệm tội phạm đã định nghĩa: “Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội...”. Tuy nhiên, không phải hành vi nguy hiểm cho xã hội nào cũng là tội phạm và người thực hiện hành vi đó phải chịu trách nhiệm hình sự và không phải cứ phải chịu trách nhiệm hình sự là phải chịu hình phạt. Vì lẽ đó, trên cơ sở nội dung cốt lõi của luật hình sự, bài viết làm sáng tỏ những trường hợp (khả năng) đặt ra và hình thức biểu hiện đặc trưng từ điểm xuất phát là “hành vi nguy hiểm cho xã hội”, từ đó, đặt ra một số vấn đề và giải pháp khắc phục, qua đó nâng cao nhận thức khoa học, bảo đảm xử lý chính xác, toàn diện ba vấn đề gốc của luật hình sự - tội phạm, trách nhiệm hình sự và hình phạt, góp phần đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm trong bối cảnh mới.
4 Trách nhiệm hình sự - Tiếp cận chính sách / Võ Khánh Vinh, Võ Khánh Linh // .- 2025 .- Số 10 .- Tr. 73-77 .- 340
Trách nhiệm hình sự là một trong những nội dung quan trọng của chính sách pháp luật hình sự của mọi quốc gia, được thể hiện cả trong hệ thống tri thức khoa học về trách nhiệm hình sự, trong học thuyết quốc gia về phòng, chống tội phạm và trong hoạt động thực tiễn phòng, chống tội phạm. Bài viết này bước đầu tìm hiểu cách tiếp cận chính sách về trách nhiệm hình sự trong giai đoạn phát triển mới ở nước ta.
5 Các tiếp cận lí luận đối với việc quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân và hình phạt đối với pháp nhân trên thế giới / Đỗ Nhật Ánh // .- 2023 .- Số 12 .- Tr. 108-120 .- 340
Trách nhiệm hình sự và hình phạt luôn song hành với nhau, là mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng trong thể hiện chính sách hình sự của nhà nước ta đối với tội phạm. Các học giả tiên phong trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu theo các hướng khác nhau để từ đó hình thành các thuyết có tính chất làm nền tảng, cơ sở cho việc xây dựng những điều luật về trách nhiệm hình sự, hình phạt áp dụng đối với pháp nhân trong văn bản pháp luật hình sự. Bài viết đề cập các học thuyết - cơ sở lí luận của việc quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân, hình phạt đối với pháp nhân trên thế giới.
6 Trách nhiệm hình sự của tổ chức trong luật hình sự Singapore và so sánh với Việt Nam / Lưu Hải Yến // .- 2023 .- Số 10 .- Tr. 25-41 .- 340
Trách nhiệm hình sự của pháp nhân là một chế định tương đối mới của Việt Nam, do vậy vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập trong quy định và thực tiễn áp dụng pháp luật. Vì lí do này, việc nghiên cứu kinh nghiệm lập pháp của các quốc gia khác nhằm học hỏi và hoàn thiện quy định của Việt Nam là cần thiết. Bài viết phân tích các quy định trong luật hình sự Singapore về trách nhiệm hình sự của pháp nhân, chỉ ra những điểm giống và khác nhau của chế định này theo pháp luật Singapore và Việt Nam; đề xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định của luật hình sự Việt Nam về trách nhiệm hình sự của pháp nhân.
7 Quyền khai báo gian dối của người bị buộc tội và sự tác động tiêu cực đến quyền im lặng trong tố tụng hình sự / Võ Minh Kỳ // Nghiên cứu Lập pháp .- 2023 .- Số 13(485) .- Tr. 3-10 .- 340
Trong bài viết này, tác giả phân tích mối quan hệ giữa quyền im lặng và quyền nói dối của người bị buộc tội, chi ra tác động tiêu cực của quyền nói dối lên quyền im lặng và sự cần thiết của việc truy cứu trách nhiệm hình sự người bị buộc tội về hành vi khai báo gian dối để tăng cường hiệu quả và chức năng của quyền im lặng trên thực tế.
8 Miễn trách nhiệm hình sự: Lý luận, thực trạng quy định của Bộ luật hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) và định hướng hoàn thiện / Trịnh Tiến Việt // Khoa học pháp lý Việt Nam .- 2022 .- Số 2 (150) .- Tr. 47 – 6 .- 340
Miễn trách nhiệm hình sự là một trong các chế định phản ánh rõ nét chính sách phân hóa và nguyên tắc nhân đạo trong luật hình sự Việt Nam. Quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017 về miễn TNHS đã có một số sửa đổi, bổ sung theo hướng nhân đạo hóa hơn và đáp ứng yêu cầu của thực tiễn xét xử. Tuy nhiên, qua một số thời gian thi hành, đến nay cũng cần được nghiên cứu, tổng kết. Bài viết chỉ ra những định hướng và giải pháp tiếp tục hoàn thiện đáp ứng xu hướng phát triển của luật HÌnh sự Việt Nam, góp phần bảo đảm yêu cầu đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm, cũng như công tác giáo dục, cải tạo người phạm tội.
9 Vấn đề trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam hiện nay / Nguyễn Văn Hiếu // Nghiên cứu Tài chính Kế toán .- 2022 .- Số 7(228) .- Tr. 26-29 .- 340
Nghiên cứu phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 và những vấn đề đặt ra như tổng quan về Pháp nhân, pháp nhân phi thương mại, pháp nhân thương mại, về phạm vi chịu trách nhiệm hình sự, điều kiện pháp nhân thương mại phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Pháp luật hình sự Việt Nam. Vấn đề được nghiên cứu so sánh với quy định ở một số nước trên thế giới từ đó sẽ đưa ra một số kiến nghị nhằm góp phần hoàn thiện quy định của pháp luật về phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thượng mại nói riêng và pháp nhân nói chung trong thời gian tới.
10 Nguyên tắc có lỗi và cơ sở của những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự trong Bộ luật hình sự năm 2015 / Nguyễn Văn Hương // .- 2022 .- Số 8 .- Tr. 15-25 .- 340
Bài viết phân tích nguyên tắc có lỗi trong luật hình sự Việt Nam và những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự trong Bộ luật Hình sự năm 2015. Từ đó, bài viết chỉ ra một số điểm hạn chế của Bộ luật Hình sự năm 2015 về những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự và đề xuất hoàn thiện Bộ luật Hình sự nhằm nâng cao hiệu lực và hiệu quả áp dụng những trường hợp này trong thực tiễn.